“Giải Nobel” cho thanh thiếu niên

Intel Science Talent Search (Cuộc thi Tìm nhân tài Intel) năm 2014 vừa công bố kết quả, theo đó:

Giải nhất: Eric Chen, 17 tuổi, tìm ra loại thuốc mới ức chế virus, có thể điều trị bệnh cúm.

Giải nhì: Kevin Lee, 17 tuổi, lập được mô hình toán sử dụng cơ học chất lỏng diễn tả trạng thái hoạt động của trái tim, giúp tìm hiểu nguyên nhân gây ra nhịp tim không đều.

Giải ba: William Henry Kuszmaul, 17 tuổi, tìm ra phương pháp mới giải bài toán modular enumeration (đa thức f chia cho Xn-1), có thể ứng dụng để giải quyết các vấn đề trong khoa học máy tính, tin học sinh vật và sinh học tính toán.

Giải tư: Joshua Abraham Meier, 18 tuổi, nhận dạng được gene ức chế sự già hóa nhanh của tế bào gốc nhân tạo, có thể dùng điều trị bênh ung thư. Meier là người lãnh đạo công ty dược phẩm Provita mà toàn bộ nhân viên là học sinh. 

Giải năm: Natalie Ng (nữ), 18 tuổi, thiết kế được công cụ chẩn đoán sự di căn tế bào ung thư vú tới các bộ phận khác của cơ thể.

Giải sáu: Aron Coraor, 17 tuổi, nghiên cứu của em giúp giải thích tại sao một khoáng chất nào đó lại tồn tại dưới hai dạng khác nhau trên cao nguyên ở Mặt trăng.

Giải bảy: Zarin Ibnat Rahman (nữ), 17 tuổi, do nghiên cứu ảnh hưởng tăng lên của thời gian quan sát màn hình máy tính đối với giấc ngủ, chứng stress và việc học tập của thanh thiếu niên.

Giải tám: Anand Srinivasan, 17 tuổi, sáng tạo mô hình máy tính RNNScan dựa trên mạng thần kinh, nó “hiểu được” mô thức trong DNA để dự đoán biên giới vùng gene xác định.

Giải chín: John Anthony Clarke, 17 tuổi, do nghiên cứu bức xạ tia X từ sao Mộc (Jupiter), một hành tinh khí khổng lồ có từ trường mạnh.

Giải mười: Shaun Datta, 18 tuổi, do nghiên cứu sử dụng mô hình máy tính và phương trình toán mà cải thiện được nhận thức về tương tác của hạt nhân nguyên tử.

Tổng giải thưởng năm nay trị giá 630.000 USD. 

Intel Science Talent Search là cuộc thi nghiên cứu khoa học và toán học dành cho học sinh phổ thông trung học cả nước Mỹ lâu đời nhất, uy tín nhất.

Suốt 73 năm qua, trong số những người đoạt giải này có tám người giành giải Nobel khoa học, hai người giành Huy chương Field, năm người giành giải khoa học nhà nước, 11 người giành học bổng Quỹ Mac Arthur, một người giành giải Oscar vai nữ chính. Vì thế giải Intel Science Talent Search còn được gọi là Giải Nobel con hoặc Giải Nobel thanh thiếu niên.

Tiền thân của giải này là Westinghouse Science Talent Search, do hãng Westinghouse thành lập năm 1942, đến năm 1998 đổi tên như hiện nay. 

Người đoạt giải nhất được tặng học bổng trị giá 100.000 USD. Giải nhì – 75.000; giải ba – 50.000 USD; giải tư – 40.000 USD; giải năm – 30.000 USD; giải sáu và bảy – 25.000 USD; các giải tám, chín, mười – 20.000 USD. Ba chục em dự chung kết còn lại mỗi em được nhận 7.500 USD. 300 học sinh dự thi bán kết và nhà trường của các em đó đều được tặng 1.000 USD.

Các công trình nghiên cứu đoạt giải có nội dung rất phong phú. Năm 2008 giải nhất thuộc về em Shivani Sud do đã lập ra mô hình gene nhận biết xác suất tái phát ung thư đại tràng. Đứng đầu hai cuộc thi năm 2009, năm 2011 đều là các em giải quyết được các vấn đề toán học mũi nhọn. Giải nhất cuộc thi 2010 thuộc về nữ sinh 18 tuổi Erika DeBenedictis do sáng chế phần mềm dẫn đường cho tàu vũ trụ khi bay qua hệ Mặt trời. Nithin Tumma đoạt giải nhất năm 2012 với nghiên cứu về liệu pháp điều trị ung thư vú. Giải nhất năm 2013 giành cho Sara Volz vì thành tích điều tra sự tăng thành phần dầu của loài tảo, nhờ đó tạo ra nguồn nhiên liệu sinh học có giá trị kinh tế…

Nguyên Hải tổng hợp